Laser Μυωπίας – Διαθλαστική χειρουργική
Dr Γιούλα Μπάρλα FEBO Χειρουργός Οφθαλμίατρος
Τί είναι Διαθλαστική Χειρουργική ;
Η διαθλαστική χειρουργική είναι η χειρουργική στον Οφθαλμό,με την οποία διορθώνονται τα διαθλαστικά σφάλματα ,όπως η μυωπία η υπερμετρωπία , ο αστιγματισμός και η πρεσβυωπία.
Υπάρχει πλέον μία πείρα περί τα 30 έτη στην Οφθαλμολογική κοινότητα, με πολύ εξελιγμένα μηχανήματα laser,που επιτρέπουν πλέον να έχουμε προβλέψιμα, εξαιρετικά και ακριβή αποτελέσματα.
Για να επιτευχθεί ευκρινής όραση, ο κερατοειδής και ο φακός πρέπει να διαθλούν τις ακτίνες φωτός κατάλληλα για να εστιάσουν μια εικόνα στον αμφιβληστροειδή.
Ο κερατοειδής είναι υπεύθυνος για τα περίπου 2/3 των συνολικά 60 διοπτριών της οπτικής διαθλαστικής δύναμης. Σε αντίθεση με τον φακό, που μπορεί να αλλάξει τη διαθλαστική ισχύ του μέσω της προσαρμογής, η καμπυλότητα του κερατοειδή είναι σταθερή. Ο κερατοειδής αποτελείται από 5 στρώματα που παρέχουν ένα διαφανή ιστό και διαθλαστική ισχύ στο μάτι. Η διόρθωση της όρασης με το λέιζερ αφαιρεί στρωματικό ιστό του κερατοειδούς για να αλλάξει το σχήμα του, καθιστώντας τον πιο επίπεδο ή καμπύλο.
Ο στόχος της διόρθωσης με laser είναι η απεξάρτηση από τα γυαλιά και τους φακούς επαφής.
Ποια τα υποχρεωτικά κριτήρια για να υποβληθεί κάποιος σε επέμβαση Laser στη διόρθωση των διαθλαστικών ανωμαλιών ;
Αρχικά πρέπει να εξεταστεί από έναν ειδικό Οφθαλµίατρο και ανάλογα µε την περίπτωση ,το ιστορικό και τους λόγους που επιθυµεί, ο γιατρός θα κρίνει αν µπορεί µε ασφάλεια να υποβληθεί σε µία τέτοια επέµβαση.
Το υποχρεωτικό είναι να έχει συµπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας, η δε διάθλασή (τα γυαλιά του) να είναι σταθερή για ένα τουλάχιστον χρόνο .
Αν δεν υπάρχει λόγος βιασύνης (πχ είσοδος σε σχολές κ.α ) µπορούµε να καθυστερήσουµε λίγο την επέµβαση µέχρι τα 20-21 έτη οπότε και ολοκληρώνεται η ανάπτυξη του σώµατος και άρα και µία µικρή πιθανή αύξηση της µυωπίας.
α) Ποιοί μπορούν να υποβληθούν ;
‘Ατοµα µε µυωπία µέχρι 12 βαθµούς, άτοµα µε υπερµετρωπία ή αστιγµατισµό µέχρι 6 βαθµούς.
β). Ποιοι είναι αυτοί που συχνά επιθυµούν να υποβληθούν ;
Όσοι δεν θέλουν να φορούν γυαλιά για λόγους αισθητικούς ή έχουν προβλήµατα µε τους φακούς επαφής τους (δυσανεξία στους φακούς επαφής) .
Οσοι δεν µπορούν εύκολα να φορούν γυαλιά στην εργασία τους ( αεροπόροι, στρατιωτικοί, πυροσβέστες, αστυνοµικοί, αεροσυνοδοί, χορευτές κ.τ.λ.) Αθλητές ή όσοι κάνουν έντονα σπορ.
Νέες µητέρες που ανησυχούν µήπως τα µικρά παιδιά ,τους σπάσουν τα γυαλιά τους
Ποιοί δεν μπορούν να κάνουν Laser ;(Αντενδείξεις Διαθλαστικού Laser)
Αντενδείκνυται να υποβληθούν σε διαθλαστικό laser όσοι έχουν oφθαλµολογικά νοσήµατα όπως κερατόκωνος (κλινικός ή υποκλινικός) ή άλλες εκτατικές παθήσεις κερατοειδούς, σοβαρή ξηροφθαλµία, πολύ λεπτό κερατοειδή, ενεργό λοίµωξη κερατοειδούς, αυξανόµενη µυωπία ,καταρράκτη. Σχετικές αντενδείξεις είναι το ιστορικό ερπητικής κερατίτιδας, προηγούµενες οφθαλµικές επεµβάσεις, ουλή κερατοειδούς, σακχαρώδης διαβήτης, αυτοάνοσα νοσήµατα (π.χ.ρευµατοειδής αρθρίτιδα, συστηµατικός ερυθηµατώδης λύκος ),κίνδυνος ανάπτυξης γλαυκώµατος ,άλλες συγκεκριµένες παθήσεις παθήσεις βυθού και οπτικού νεύρου. Υπάρχει αντένδειξη στις έγκυες γυναίκες και στη γαλουχία.
Πως γίνεται η διόρθωση με laser; Ποιες οι τεχνικές;
Η Διαθλαστική χειρουργική γίνεται µε τη χρήση του excimer laser που σµιλεύει τον κερατοειδή ,ώστε να τροπο- ποιήσει την καµπυλότητα του .
Τότε οι ακτίνες φωτός εστιάζουν πάνω στον αµφιβληστροειδή (ο πίσω χιτώνας του µατιού ) ώστε το είδωλο από το αντικείµενο που βλέπουµε να σχηµατίζεται ευκρινώς (δηλ. να το βλέπουµε κα- θαρά).
Υπάρχουν δυο κύριες τεχνικές:
PRK: Φωτοδιαθλαστική κερατεκτοµή
Στην PRK η πρόσβαση στο στρώµα του κερατοειδούς επιτυγχάνεται αφαιρώντας το επιθήλιο µηχανικά (π.χ.µε σβούρα) ή χηµικά (µε αλκοόλη).
Κατόπιν ο ασθενής επικεντρώνεται σε ένα κεντρικό φως. Ένας µηχανισµός παρακολούθησης οφθαλµών (eye tracker) εµπλέκεται για να προσαρµόζεται σε οποιαδήποτε κίνηση των µατιών και εκτελείται µία προκαθορισµένη εκτοµή (φωτο-αφαίρεση) του κερατοειδούς, µέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, ανάλογη µε την προυπάρχουσα διάθλαση (βαθµούς της διαθλ.ανωµαλίας) µε το eximer laser. Η χρήση µιτοµυκίνης ελαχιστοπoιεί την πιθανότητα µετεγχειρητικής θολερότητας (haze).Στο τέλος, τοποθετείται ένας θεραπευτικός φακός επαφής που µένει µέχρι την πλήρη επούλωση του επιθηλίου (λίγες µέρες 4-5).
Πρόσφατα η πρόσβαση στο στρώµα επιτυγχάνεται µε το ίδιο το λέιζερ.
Η µέθοδος αυτή λέγεται trans-PRK και είναι πλέον ιδανική, µιας και η όλη διαδικασία επιτυγχάνεται χωρίς να υπάρχει καµµία επαφή του οφθαλµού µε το χειρουργό (no touch laser).
Ετσι, η διόρθωση της όρασης µε το excimer λέιζερ είναι µια όλο και πιο δηµοφιλής και ασφαλής διαδικασία που έχει προσφέρει ιδανική όραση σε ασθενείς σε όλο τον κόσµο.
Η επέµβαση γίνεται µε αναισθητικές σταγόνες και είναι εντελώς ανώδυνη.
Η εφαρµογή του laser διαρκεί λιγότερο από ένα λεπτό, ενώ η όλη διαδικασία δεν διαρκεί περισσότερο από 8-10 λεπτά και για τα δυο µάτια. O ασθενής φεύγει από το χειρουργείο χωρίς επιδέσµους και χωρίς να έχει ανάγκη τα γυαλιά του .
LASIK: Ενδοστρωµατική κερατοσµίλευση µε laser
Ο χειρουργός δηµιουργεί ένα κρηµνό ( flap 100-160µm) στον κερατοειδή χρησιµοποιώντας ένα laser υπερύθρου (femtosecond laser) .
(Στις µέρες µας ο µηχανικός κερατόµος -λεπίδα, χρησιµοποιείται όλο και πιο σπάνια). Εν συνεχεία ο χειρουργός ανασηκώνει τον κρηµνό κα ακολουθεί το excimer laser που σµιλεύει το στρώµα του κερατοειδούς.
Κατόπιν ο χειρουργός επαναφέρει το flap στην αρχική του θέση και η επέµβαση τελειώνει.
Η επέµβαση είναι εντελώς ανώδυνη ,µόνο µε αναισθητικές σταγόνες. Η εφαρµογή του laser διαρκεί λιγότερο από 1 λεπτό σε κάθε µάτι.
Χωρίς ράµµατα, χωρίς µετεγχειρητικό πόνο. Η όλη διαδικασία στο χώρο του χειρουργείου είναι περί τα 10-15 λεπτά και για τα δυο µάτια.
Τελικά ποιά τεχνική είναι η καλύτερη;
Αν το µάτι είναι “καλό” ,µε παχύ κερατοειδή καλές προεγχειρητικές εξετάσεις,συχνά υπάρχει η δυνατότητα και για τις δυο τεχνικές. Το αποτέλεσµα ειναι εξίσου καλό στο µήνα και µε τις δυο τεχνικές .
Ο χειρουργός επιλέγει τελικά την τεχνική, ανάλογα µε τις ανάγκες του ατόµου και κυρίως µε τις παραµέτρους του µατιού του στις λεπτοµέρειες , µε γνώµονα πάντα την ασφάλεια του ασθενούς.
Η LASIK έχει πολύ γρήγορη αποκατάσταση της όρασης και µηδενικές ενοχλήσεις µετά την επέµβαση. ΄Οµως είναι πιο επεµβατική τεχνική,µε πιθανότερες επιπλοκές από την PRK. Αντίθετα η PRK είναι χειρουργική τεχνική λιγότερο επεµβατική και µε το Trans-PRK εφαρµόζεται no touch laser.
Η ξηροφθαλµία ως επιπλοκή είναι στατιστικά µικρότερη. Tο µειονέκτηµά της είναι ότι η αποκατάσταση της όρασης είναι πιο σταδιακή και υπάρχουν µετεγχειρητικές ενοχλήσεις για 2-3 µέρες.
Ποιες είναι οι προεγχειρητικές εξετάσεις;
Η εξέταση από τον Οφθαλµίατρο που θα σας χειρουργήσει είναι πολύ ουσιώδης .Η ακριβής διάθλαση (µετρήσεις) αποτελεί πολύ σηµαντικό τµήµα της όλης διαδικασίας. Θα γίνει προσεχτικός έλεγχος στη σχισµοειδή λυχνία , κερατοµετρία ,διαθλαστικός έλεγχος µε µεγάλη ακρίβεια, σκιασκοπία, µέτρηση της µεγίστης διορθούµενης οπτικής οξύτητας, έλεγχος πίεσης, έλεγχος ξηροφθαλµίας, έµµεση βυθοσκόπηση, έλεγχος της περιφέρειας του βυθού για αποκλεισµό περιφερικών αλλοιώσεων , κ.α.
Ανάλογα µε την ηλικία θα γίνει αντίστοιχη στόχευση για το τελικό επιθυµητό αποτέλεσµα σε κάθε µάτι .
Ο υποψήφιος δεν πρέπει να φοράει φακούς επαφής 14 µέρες πριν το χειρουργείο .
Θα υποβληθεί σε ειδικές ανώδυνες εξετάσεις του κερατοειδούς µε τοπογραφία κερατοειδούς (orbscan) ,τοµογραφία κερατοειδούς (pentagam) και άλλες εξετάσεις, όπου θα αποκλεισθεί ο κερατόκωνος ή άλλοι παράµετροι επικίνδυνοι για την ασφάλεια του µατιού .’Ενας λεπτός κερατοειδής αποκλείει το lasik .Τοπογραφικοί χάρτες µε ύποπτα σηµεία, µπορεί να κατευθύνουν σε επέµβαση PRK .
Η τελική επιλογή συζητείται πάντα µε τον υποψήφιο ,επιλέγεται τελικά από τον Χειρουργό Οφθαλµίατρο.
Περιγράψτε λίγο τα διαδικαστικά του χειρουργείου….
Φοράτε βαµβακερά άνετα ρούχα ,χωρίς µακιγιάζ. Πριν το laser, δίδεται ένα ηρεµιστικό χάπι για χαλάρωση. Στο χειρουργείο ξαπλώνετε στο ειδικό κρεβάτι κάτω από το laser .Εστιάζετε εύκολα σε φωτάκια του µηχανήµατος .
Τα βλέφαρα µένουν ανοικτά µε τη βοήθεια ενός βλεφαροδιαστολέα που βάζει ο χειρουργός. Πόνος δεν υπάρχει καθόλου,ενδεχοµένεως να νοιώσετε λίγη πίεση (στο lasik) .
Υπάρχει πάντα επικοινωνία µε τον χειρουργό. Μετά την επέµβαση θα βλέπετε λίγο θολά,µε δακρύροια και µε αίσθηση ξένου σώµατος,οπότε και δίδονται µετεγχειρητικές οδηγίες, προστατευτικά καλλύµατα και κολλύρια.
Τι περιλαμβάνουν οι μετεγχειρητικές οδηγίες;
Να µην τρίβετε τα µάτια σας και να µην µπει νερό της βρύσης για τις επόµενες 10-15 ηµέρες. Θα αποφύγετε το µακιγιάζ ,κολύµπι για 20 µέρες. Προσοχή στη σκόνη και στους χώρους µε καπνό.
Χορηγούνται φάρµακα-κολλύρια :αντιβιοτικά, κορτιζονούχα και τεχνητά δάκρυα. Χρησιµοποιείτε καλύµµατα που σας δίδονται για να µην τρίψετε τα µάτια σας στον ύπνο.
Την ηµέρα της επέµβασης µένετε µε κλειστά τα µάτια. Αποφεύγετε τηλεόραση,διάβασµα, υπολογιστή.Αν έχετε κάνει LASIK δεν θα έχετε πόνο,η ποσοτική όραση σας την επόµενη µέρα θα είναι πάρα πολύ καλή,η ποιοτική σας όραση θα χρειαστεί µέρες.
Αν έχετε κάνει trans-PRK ή PRK, οι ενοχλήσεις θα διαρκέσουν 2 ηµέρες,µε έντονη φωτοφοβία,έντονη αίσθηση ξένου σώµατος, κάψιµο,δακρύρροια, πρήξιµο στα βλέφαρα και θολή όραση. Τα συµπτώµατα υποχωρούν µετά την δεύτερη µέρα. Η όραση αποκαθίσταται σταδιακά ,αφού επουλωθεί το επιθήλιο (από την τρίτη ηµέρα) οπότε η όραση βελτιώνεται σηµαντικά. Ο φακός επαφής συνήθως παραµένει για 4-5µέρες περίπου και αφαιρείται από τον γιατρό. Μετά την αφαίρεση, η όραση βελτιώνεται ακόµα περισσότερο.
Στο µήνα η ποιοτική και η ποσοτική όραση και µε τις δυο τεχνικές είναι παρόµοια.
Η επαναφορά στις δραστηριότητες σας γίνεται από την επόµενη µέρα στην LASIK και Fempto-Lasik και µετά το τριήµερο στην PRK και Trans-PRK. Ο χειρουργός σας θα σας υποδείξει την µετεγχειρητική παρακολούθηση.
Υπάρχουν επιπλοκές στις Διαθλαστικές Επεμβάσεις ;
H διαθλαστική επέµβαση µε laser δεν είναι επείγουσα επέµβαση όπως πχ µία επέµβαση σε σηµαντικό καταρράκτη ή προχωρηµένο γλαύκωµα. Είναι επιλογή του ατόµου (για διάφορους λόγους) σε συναπόφαση µε το Χειρουργό Οφθαλµίατρο. Μια σηµαντικού βαθµού µυωπία καθιστά το άτοµο ανίκανο να δει τα βασικά αντικείµενα στο περιβάλλον του.
Οι κίνδυνοι από τη καθηµερινή χρήση φακών επαφής (σοβαρές λοιµώξεις κερατοειδούς, έλκος κτλ ) είναι τέσσερις (4) φορές µεγαλύτερη από το Laser, όπως έχει καταγραφεί µέσω έγκυρων µελετών..
Όσον αφορά τις επιπλοκές στο laser καταγράφονται σε πολύ µικρά ποσοστά (υποδιόρθωση, υπερδιόρθωση,µόλυνση, θάµβος (haze), νυκτερινές αντανακλάσεις, κερατεκτασία, επιπλοκές κερατοειδού κρηµνού κ.α).Δύναται να θεραπευθούν µε προσεκτική µετεγχειρητική παρακολούθηση ,στη πλειονότητα προλαµβάνονται µε το λεπτοµερειακό προεγχειρητικό έλεγχο για τον αποκλεισµό παθολογιών του οφθαλµού.
Ποιο το κόστος του Laser ; Είναι ανεκτό ;
Eίναι πολύ λογικό , υποπολλαπλάσιο του κόστους που θα χρειασθεί κάποιος στη ζωή του τόσο για γυαλιά όσο και για φακούς επαφής . Η διαθλαστική χειρουργική σε µάτια που έχουν τη δυνατότητα να υποβληθούν σε laser δίνει µόνιµη λύση,ενώ συµφέρει και οικονοµικά µακροπρόθεσµα.
Τελικά ποιος ο στόχος μια διαθλαστικής επέμβασης και ποιο το ποσοστό επιτυχίας αυτής;
Ο στόχος της επέµβασης µε laser είναι η απεξάρτηση απο τα γυαλιά και τους φακούς επαφής και φυσικά η καλύτερη δυνατή όραση µε βελτίωση της καθηµερινότητας του ατόµου. Πρωταρχικό µέληµα πάντα είναι η ασφάλεια του οφθαλµού.
Τα αποτελέσµατα είναι εντυπωσιακά. Οι υποβληθέντες σε επέµβαση laser αναφέρουν ότι το laser για την απεξάρτηση από τα γυαλιά και τους φακούς ήταν το καλύτερο δώρο που έχουν κάνει στον εαυτό τους.
Η επιτυχία του laser µυωπίας ανέρχεται πλέον µε τα πολύ συγχρονα µηχανήµατα στο 99% µε απόκλιση +/-0,50 για µία µετρίου-σηµαντική µυωπία.
Η επέµβαση θεωρείται σήµερα, ιδιαίτερα επιτυχή, πολύ αξιόπιστη και πολύ ασφαλή, µε τη χρήση όλων αυτών των µηχανηµάτων προεγχειρητικού ελέγχου.
Δεν αποκλείεται σε κάποιες σπάνιες περιπτώσεις βοηθητικό γυαλί για την νυχτερινή οδήγηση. Σε άτοµα άνω των 45 µπορεί να χρειάζεται γυαλί κατά την ανάγνωση λόγω της πρεσβυωπίας ,ενώ όταν υπήρχε µυωπία -πριν την επέµβαση- δεν χρειαζόταν γυαλί (για τους µύωπες με μικρή μυωπία).
Για να µην χρειάζεται κάποιος να φοράει γυαλιά σε τέτοια ηλικία, υπάρχει η τεχνική “Μonovision”,όπου ο µη-κυρίαρχος οφθαλµός διορθώνεται τόσο ,ώστε έτσι ώστε να µείνει ένα µικρό ποσό µυωπίας στο ένα µάτι για να βοηθά κοντά .
Οι επεµβάσεις διαθλαστικής χειρουργικής είναι από τις πιο ασφαλείς, πετυχηµένες και αποτελεσµατικές επεµβάσεις που γίνονται στον ανθρώπινο οργανισµό.
Η ικανοποίηση για το αποτέλεσµα είναι µεγάλη , εξαρτούµενη και από το επίπεδο προσδοκιών του κάθε υποψηφίου.Η καλύτερη δυνατή µετεγχειρητική ικανοποίηση του ατόµου που υποβλήθηκε στο laser σχετίζεται µε την άριστη συνεργασία, τη σωστή επιλογή της µεθόδου και του χειρουργού Οφθαλµίατρου.
Dr Μπάρλα Γιούλα (Παναγούλα) FEBO
Χειρουργός Οφθαλμίατρος
Μαρούσι – Αθήνα
2108055260 & 6945 904252
www.eye-doctor.gr
