Του Χρήστου Μαζανίτη
Επί ένα μήνα, στην Σχολή Ικάρων, η Γενική Διεύθυνση Πολιτικής Εθνικής Άμυνας και Διεθνών Σχέσεων του υπουργείου, πραγματοποιούσε συνεχή σεμινάρια γύρω από τις νέες απειλές, όπως αυτές διαμορφώνονται στο σύγχρονο περιβάλλον.
Οι υβριδικές και ασύμμετρες απειλές εναντίον της Ελλάδας – όπως αυτές αποτυπώθηκαν με την κρίση στον Έβρο και το Oruc Reis την περασμένη χρονιά – και τα διδάγματά τους αποτέλεσαν την καύσιμη ύλη στην φωτιά της ολιστικής διαχείρισης υβριδικών απειλών και κρίσεων, που άναψε ο Διευθυντής της Γενική Δ/νσης Πολιτικής και Διεθνών Σχέσεων, Δρ. Κωνσταντίνος Μπαλωμένος.
Στελέχη και των τριών Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων και συναρμόδιων υπηρεσιακών φορέων, όπως η ΕΥΠ αλλά και η ΕΛ.ΑΣ. και το Λιμενικό, έδωσαν το «παρών» με το κυρίως ζητούμενο είναι πώς θα μπορέσουν όλοι αυτοί να συντονιστούν και να φέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα αντιμετώπισης κάθε ανορθόδοξης πρόκλησης.
Σύγχυση, χάος, ανασφάλεια
Όπως επισημάνθηκε από τον Γενικό Διευθυντή της Γενικής Διεύθυνσης Πολιτικής Εθνικής Άμυνας και Διεθνών Σχέσεων του ΥΠΕΘΑ, Δρ. Κωνσταντίνο Μπαλωμένο, στο σημερινό παγκοσμιοποιημένο ασταθές και έντονα ανταγωνιστικό διεθνές περιβάλλον πρωταρχικής σημασίας ζήτημα είναι η αποτελεσματική διαχείριση των Υβριδικών τύπου απειλών και κρίσεων. Οι διαχειριστές των εν λόγω κρίσεων, καλούνται να διαμορφώσουν έναν κατάλληλο μηχανισμό διαχείρισης, ώστε να καταστούν ικανοί να αντιμετωπίσουν την αβεβαιότητα, τη σύγχυση, το χάος, την ανασφάλεια, τις ταχεία εξελισσόμενες καταστάσεις και τις πολλαπλές πιέσεις του εθνικού συστήματος κατά τη διεξαγωγή και κορύφωση μιας Υβριδικής απειλής/κρίσης.
Στη βάση αυτή, επιδίωξη του Σεμιναρίου ήταν να φέρει σε επαφή στελέχη που συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων κατά τη διαχείριση εθνικών κρίσεων, στελέχη που υλοποιούν τις αποφάσεις αυτές σε επιχειρησιακό επίπεδο, καθώς και εμπειρογνώμονες, ειδικούς και ακαδημαϊκούς που ασχολούνται με την μελέτη και ανάλυση των Υβριδικών απειλών/κρίσεων και παράλληλα, να ενημερώσει και εκπαιδεύσει τους συμμετέχοντες στο αντικείμενο της ολιστικής διαχείρισης Υβριδικών απειλών και κρίσεων.
Υπό το πρίσμα αυτό, μελετήθηκαν διεξοδικά προηγούμενες Υβριδικών απειλές και κρίσεις, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, αντλήθηκαν χρήσιμα συμπεράσματα από τη διαχείρισή τους, αξιολογήθηκε η αποτελεσματικότητα των μηχανισμών διαχείρισης κρίσεων και κατατέθηκαν προτάσεις για τον εκσυγχρονισμό και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας του υπάρχοντος εθνικού μηχανισμού στην Ελλάδα.
Νέα φιλοσοφία
Κατά τη διεξαγωγή του Σεμιναρίου αναπτύχθηκαν ζητήματα Διαχείρισης Κινδύνων, Ηγεσίας, Διοίκησης και Λήψης Αποφάσεων, Επιχειρησιακής, και Επικοινωνιακής Διαχείρισης Κρίσεων καθώς και της Στρατηγικής Επικοινωνίας κατά τη Διαχείριση Κρίσεων.
Ειδικότερα, οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να κατανοήσουν το φαινόμενο της κρίσης, να αποκτήσουν το απαραίτητο υπόβαθρο προκειμένου να είναι σε θέση να την προσδιορίσουν, να αναγνωρίσουν τα παραγωγικά της αίτια και τα ειδικότερα χαρακτηριστικά της, να διακρίνουν τις φάσεις εξέλιξής της και τελικώς, να προβαίνουν στην αποτίμηση των επιπτώσεών της.
Επιδίωξη του Σεμιναρίου επίσης, αποτέλεσε η προετοιμασία των συμμετεχόντων, ώστε να μπορούν να αντιμετωπίσουν και να διαχειριστούν επιχειρησιακά και επικοινωνιακά, με επάρκεια και αποτελεσματικότητα, οποιαδήποτε κρίση ή έκτακτο περιστατικό, συνδυάζοντας τη θεωρία και την εφαρμοσμένη πρακτική. Στο πλαίσιο αυτό και για να επιτευχθεί ο ανωτέρω στόχος, αναπτύχθηκε στους συμμετέχοντες του Σεμιναρίου η σπουδαιότητα της επιχειρησιακής και επικοινωνιακής διαχείρισης μέσα από στοχευμένες διαλέξεις, προσαρμοσμένο workshop και αναλύσεις case studies.
Διαχείριση των ΜΜΕ
Παράλληλα, το εν λόγω Σεμινάριο επιδίωξε να βοηθήσει τους συμμετέχοντες να κατανοήσουν τον τρόπο λειτουργίας της Δημόσιας Διπλωματίας και των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας (ΜΜΕ), και το βαθμό σπουδαιότητας που έχει ο ρόλος τους στην διαδικασία αντιμετώπισης κρίσεων και εκτάκτων αναγκών.
Επιπλέον, στόχος του Σεμιναρίου, αποτέλεσε η εμπέδωση από μέρους των συμμετεχόντων, των μεθόδων που ακολουθούνται για την επικοινωνιακή διαχείριση και αξιοποίηση των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας (ΜΜΕ), από τους διαχειριστές κρίσεων για να επικοινωνήσουν με τα ειδικά κοινά τους (stakeholders) και την κοινή γνώμη γενικότερα.
Υπό την οπτική αυτή, επιχειρήθηκε οι συμμετέχοντες να αποκτήσουν το αναγκαίο θεωρητικό υπόβαθρο που θα τους επιτρέψει να κατανοήσουν επαρκώς την φιλοσοφία και τους κανόνες που διέπουν την λειτουργία των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας (ΜΜΕ), τον μηχανισμό κατασκευής των ειδήσεων, τη διαδικασία της ειδησεογραφικής πλαισίωσης, τη διαδικασία σχηματισμού της θεματολογικής ατζέντας, και τον ρόλο των δημοσιογράφων για τον επηρεασμό της κοινής γνώμης.
Τέλος, επιδιώχθηκε η προετοιμασία των συμμετεχόντων, ώστε να μπορούν κατά την εξέλιξη μιας κρίσης να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά όλο το φάσμα της διαχείρισης αυτής και η ανάδειξη της σπουδαιότητας του μοντέλου της ολιστικής διαχείρισης κρίσεων “Whole of Government Approach”.
Συμπεράσματα
Από τις εργασίες του Σεμιναρίου εξήχθησαν χρήσιμα συμπεράσματα, τα οποία επιγραμματικά περιγράφονται όπως παρακάτω:
α. Στην θεσμοθέτηση της διεξαγωγής του εν λόγω Σεμιναρίου σε ετήσια βάση.
β. Στην επισήμανση της σημασίας εφαρμογής ενός ολιστικού μοντέλου διαχείρισης και αντιμετώπισης απειλών και κρίσεων και ιδιαίτερα μάλιστα όταν πλέον αυτά φέρουν ασύμμετρα χαρακτηριστικά και μορφή υβριδικού χαρακτήρα.
γ. Στην συμμετοχή Αξιωματούχων του ΝΑΤΟ, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συμμαχικών κρατών που θα συμμετάσχουν στα κέντρα λήψης αποφάσεων κατά τη διαχείριση μιας διεθνούς κρίσης, ώστε να αναπτυχθεί μια κοινή κουλτούρα σε σχέση με την αντιμετώπιση κρίσεων και έκτακτων αναγκών μέσω ενός γόνιμου επιχειρησιακού και επιστημονικού διαλόγου, καθώς και των συνεργιών που θα αναπτυχθούν.
δ. Στη δημιουργία, ενός παρατηρητηρίου που θα εστιάσει στη μελέτη των υβριδικών απειλών και κρίσεων τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό περιβάλλον της Ελλάδας και της Ανατολικής Μεσογείου γενικότερα, ως τμήμα ενός ολιστικού μηχανισμού διαχείρισης κρίσεων.
Το «παρών» έδωσε η ηγεσία του υπουργείου, ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ, Στρατηγός Κωνσταντίνος Φλώρος, ο Αρχηγός ΓΕΣ – Αντιστράτηγος Χαράλαμπος Λαλούσης, ο Αρχηγός ΓΕΝ – Αντιναύαρχος Στυλιανός Πετράκης και ο Αρχηγός ΓΕΑ – Αντιπτέραρχος Γεώργιος Μπλιούμης.
