Σήμερα το εορτολόγιο περιλαμβάνει όσους φέρουν τα ονόματα Ελευθέριος, Λευτέρης, Ελευθερία, Ανθή, Άνθια,Σύλβια, Ααρών, Αδάμ, Αδαμάντιος, Αδαμαντία, Αμάντα, Άντα, Εύα, Δαβίδ, Εσθήρ, Νώε, Ραχήλ, Ρεβέκκα, Ισαάκ, Αιθάν, Αίθαν.
Ο Άγιος Ελευθέριος καταγόταν από τη Ρώμη και γεννήθηκε στις αρχές του δευτέρου αιώνα.
Μικρός έμεινε ορφανός από πατέρα και μεγάλωσε με τη μητέρα του Ανθία. Η Ανθία, κατά την παράδοση, διδάχθηκε το Χριστιανισμό από τον ίδιο τον Απόστολο Παύλο.
Όταν ο Ελευθέριος ήταν ακόμη παιδί, η μητέρα του τον εμπιστεύτηκε στον επίσκοπο της Ρώμης, Ανίκητο, για να μάθει τα ιερά γράμματα. Έφηβος ακόμη, χειροτονήθηκε αναγνώστης και εν συνεχεία διάκονος.
Πριν συμπληρώσει καλά-καλά το εικοστό έτος της ηλικίας του, λόγω της αγίας του βιωτής, χειροτονήθηκε ιερέας. (Τότε δεν είχαν δημιουργηθεί ακόμη οι ηλικιακοί κανόνες χειροτονίας.) Δυο ή τρία χρόνια αργότερα χειροτονήθηκε επίσκοπος στην επαρχία του Ιλλυρικού.
ΜΑΡΤΥΡΙΟ: Το έργο του ήταν σημαντικό γιατί έφερε στο δρόμο του Χριστού, με τη διδασκαλία του, πολλούς ειδωλολάτρες.
Αυτό έφερε την εχθρότητα των δωδεκαθεϊστών, οι οποίοι και κατήγγειλαν τον Ελευθέριο στον αυτοκράτορα Αδριανό. Ο αυτοκράτορας, μετά την ομολογία του Ελευθερίου, διέταξε να τον βάλουν σε ένα πυρωμένο χάλκινο κρεβάτι, κάτω από το οποίο διέταξε να ανάψουν φωτιά.
Έπειτα τον έβαλαν σε ένα τεράστιο πυρωμένο τηγάνι γεμάτο με λάδι και λίπος. Όμως ο Άγιος διαφυλάχτηκε θαυματουργικά και στις δύο περιπτώσεις από τη Θεία Πρόνοια.
Ο παριστάμενος έπαρχος Ιλλυρικού, Κορέμμων, βλέποντας τη θαυματουργή διάσωση του Ελευθερίου, ομολόγησε το Χριστό ως τον μόνο πραγματικό Θεό. Τότε ο Αδριανός διέταξε να όδηγήσουν και τους δύο μέσα σε αναμένο φούρνο που είχε σούβλες και από τα δύο μέρη. Επειδή όμως, μετά από ώρα, οι μάρτυρες δεν έπαθαν τίποτε διατάχθηκε ο αποκεφαλισμός του Κορέμμονα, ενώ ο Ελευθέριος ρίχτηκε προσωρινά στη φυλακή. Την επομένη δέθηκε σε κάρο και τραβιόταν από άγρια άλογα. Όμως λύθηκε θαυματουργικά και κατέφυγε σε ψηλό βουνό της περιοχής.
Όταν ο Αδριανός έστειλε στο κατόπι του στρατιώτες, εκείνοι, συναντώντας τον Άγιο, κατηχήθηκαν στην πίστη των Χριστιανών και εν συνεχεία βαπτίσθηκαν. Εν τέλει συνελήφθη από άλλους στρατιώτες οι οποίοι με διαταγή του αυτοκράτορα τον φόνευσαν. Όταν η μητέρα του Αγίου, Ανθία, έμαθε για το τέλος του μοναχογιού της, ήρθε κοντά στο άψυχο σώμα του και το αγκάλιασε τρυφερά. Τότε ένας στρατιώτης την σκότωσε με το ξίφος του. Έτσι κι αυτή, μαζί με το γιο της, πήρε το στέφανο της αθλήσεως.
Την 15η Δεκεμβρίου εορτάζεται η μνήμη και των δύο, μητρός και υιού.
Ἐλευθέριος, ὡς ἀδουλόνους φύσει,
Σπάθας θεωρῶν, οὐκ ἐδουλοῦτο πλάνῃ.
Δῖον Ἐλευθέριον δεκάτῃ πέφνε φάσγανα πέμπτῃ.
Ποιοι γιορτάζουν σήμερα, Τρίτη 15 Δεκεμβρίου – Μεγάλη γιορτή
Βιογραφία
Ο Άγιος Ελευθέριος γεννήθηκε τον 2o αιώνα μ. Χ. στην Ελλάδα (κατά άλλους στην Ρώμη) από πλούσιους γονείς. Τότε αυτοκράτορας ήταν ο Κόμμοδος και ο Σεπτίνος Σεβήρος. Ορφανός από πατέρα, ανατράφηκε σύμφωνα με τις επιταγές του Ευαγγελίου από την ευσεβέστατη και φιλάνθρωπη μητέρα του, Ανθία (της Ευανθίας γόνος, στιχηρό Εσπερινού) (βλέπε ίδια ημέρα) η οποία έγινε χριστιανή ακούοντας το κήρυγμα από μαθητές του Απ. Παύλου.
Διακαής πόθος της Ανθίας ήταν να επισκεφτεί τη Ρώμη, που τα χώματά της είχαν βαφτεί με το αίμα των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου. Κάποτε, λοιπόν, αποφάσισε και πήγε. Μαζί πήρε και το νεαρό γιό της Ελευθέριο. Ο επίσκοπος Ρώμης Ανίκητος (βλέπε 17 Απριλίου), όταν είδε τον Ελευθέριο εκτιμώντας την πολλή νοημοσύνη του, τη θερμή πίστη και το αγνό ήθος του, τον έλαβε υπό την προστασία του.
Σε ηλικία 15 ετών χειροτονήθηκε από τον επίσκοπο Ρώμης Ανίκητο, διάκονος και έπειτα από τρία χρόνια χειροτονήθηκε ιερέας. Από τη θέση αυτή ο Ελευθέριος αγωνίστηκε με ζήλο για τη διδαχή του ποιμνίου του, και σε έργα φιλανθρωπίας. Αργότερα και σε ηλικία είκοσι ετών, με κοινή ψήφο κλήρου και λαού έγινε επίσκοπος Ιλλυρικού, σημερινής Αλβανίας με έδρα την Αυλώνα.
Μα χειροτονήθηκε τόσο μικρός; Στο ερώτημα δίνει απάντηση ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης…. Γράφει σε υποσημείωση του Συναξαριστού του: «Ας μη θαυμάζει κανείς ότι αυτός ο άγιος χειροτονήθηκε σε ηλικία αντίθετη με τους ιερούς κανόνες της 6ης Οικ. Συνόδου και της τοπικής Συνόδου της Νεοκαισαρείας, οι οποίοι ορίζουν ότι ο διάκονος χειροτονείται στη ηλικία των 25 χρόνων, ο πρεσβύτερος στα 30 και ο επίσκοπος πάνω από 30. Αυτό έγινε γιατί ο άγιος Ελευθέριος έζησε πριν ακόμη γίνουν οι παραπάνω κανόνες, οι οποίοι έγιναν αργότερα».
Η χειροτονία του αγίου Ελευθερίου, όπως γράφει κάποιος βιογράφος του, έγινε «κατ’ οικονομίαν» Θεού, λόγω των μεγάλων αρετών και της σοφίας του με την οποία προσείλκυε στον Χριστό τους ειδωλολάτρες. Η γλυκύτητα του λόγου του, που επιβεβαιωνόταν με τα πολλά θαύματα του, έκανε αυτούς που βρίσκονταν στην πλάνη να ασπαστούν την χριστιανική αλήθεια.
Η φήμη της αρετής του Αγίου Ελευθερίου ήταν τόσο μεγάλη που έφτασε μέχρι τη Βρεττανία. Έτσι, ο βασιλιάς της, Λούκιος, έγραψε επιστολή στον Ελευθέριο και του δήλωνε ότι αυτός και ο λαός του επιθυμούσαν να γίνουν χριστιανοί. Ο Ελευθέριος αμέσως ανταποκρίθηκε, στέλνοντας δύο εκπαιδευμένους στην πίστη άνδρες, που κατήχησαν και βάπτισαν χριστιανούς τον Λούκιο με το λαό του.
Όταν ο Σεπτίμιος Σεβήρος πληροφορήθηκε την χριστιανική δράση του Ελευθερίου διέταξε την σύλληψή του. Έπειτα από πολλά βασανιστήρια ο Ελευθέριος οδηγήθηκε από τους ειδωλολάτρες στην αρένα της Ρώμης. Τα άγρια ζώα όμως δεν τον άγγιξαν, γι’ αυτό και αποκεφαλίσθηκε μαζί με την μητέρα του.
Έτσι ο Άγιος Ελευθέριος πέρασε «εἰς τὴν ἐλευθερίαν τῆς δόξης τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ» (Προς Ρωμαίους, η’ 21). Δηλαδή στην ελευθερία της ένδοξης κατάστασης των παιδιών του Θεού.
Η Σύναξή του τελείται στο μαρτύριο αυτού, πλησίον του Ξηρολόφου.
Ο Άγιος Ελευθέριος θεωρείται βοηθός των εγκύων γυναικών. Τους δίνει «καλή λευτεριά». Πολλές γυναίκες επικαλούνται τη βοήθεια του και ακουμπούν το εικονισματάκι του αγίου πάνω τους. Η αντίληψη αυτή αναφέρεται και σ’ ένα προσόμοιο στιχηρό της εορτής. «Τῶν ἐπιτόκων γυναίων Πάτερ κηδόμενος, ἐλευθερίαν δίδως, τῷ Ναῷ σου φοιτώσαις….», δηλαδή, Φροντίζεις Πάτερ τις έγκυες γυναίκες που καταφεύγουν στο ναό σου δίνοντας του ελευθερία….
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον λόγον.
Φερωνύμῳ σου κλήσει καλλωπιζόμενος, ἐλευθερίαν παρέχεις καὶ ἀπολύτρωσιν, τοῖς προσκάμνουσι δεινῶς, ποικίλας θλίψεσιν, Ἐλευθέριε σοφέ, ἱερῶν καλλονή, Μαρτύρων ἡ ὡραιότης· διὸ μὴ παύσῃ βραβεύων, ἀναψυχὴν τοῖς σὲ γαιρέρουσι.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’.
Καὶ τρόπων μέτοχος, καὶ θρόνων διάδοχος, τῶν Ἀποστόλων γενόμενος, τὴν πρᾶξιν εὗρες θεόπνευστε, εἰς θεωρίας ἐπίβασιν· διὰ τοῦτο τὸν λόγον τῆς ἀληθείας ὀρθοτομῶν, καὶ τῇ πίστει ἐνήθλησας μέχρις αἵματος, Ἱερομάρτυς Ἐλευθέριε· Πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον (Κατέβασμα)
Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Ἱερέων ποδήρει κατακοσμούμενος, καὶ αἱμάτων τοῖς ῥείθροις ἐπισταζόμενος, τῷ Δεσπότῃ σου Χριστῷ μάκαρ ἀνέδραμες, Ἐλευθέριε σοφέ, καθαιρέτα τοῦ Σατᾶν. Διὸ μὴ παύσῃ πρεσβεύων, ὑπὲρ τῶν πίστει τιμώντων, τὴν μακαρίαν σου ἄθλησιν.
Κοντάκιον
Ἦχος β’. Τοὺς ἀσφαλεῖς.
Ὡς καλλονὴν τῶν ἱερέων Ὅσιε, καὶ προτροπὴν τῶν Ἀθλοφόρων ἅπαντες, εὐφημοῦμεν καὶ αἰτοῦμέν σε, Ἱερομάρτυς Ἐλευθέριε· Τοὺς πόθῳ σου τὴν μνὴμην ἑορτάζοντας, κινδύνων πολυτρόπων ἐλευθέρωσον, πρεσβεύων ἀπαύστως, ὑπὲρ πάντων ἡμῶν.
Κάθισμα
Ἦχος α’. Τὸν τάφον σου Σωτὴρ.
Ἐλεύθερον τὸν νοῦν, ἐκ παθῶν κεκτημένος, ἐγένου τοῦ Θεοῦ, γνησιώτατος δοῦλος, καὶ πλάνης ἠλευθέρωσας, τοὺς καλῶς σοι ποθήσαντας, ἐναθλήσας δέ, ὡς ἱερεύς τε καὶ Μάρτυς, Ἐλευθέριε, διπλοῦν ἐδέξω τὸ στέφος, πρεσβεύων σωθῆναι ἡμᾶς.
Ὁ Οἶκος
Ἔπιδε εὔσπλαγχνε Ζωοδότα, ὡς φιλάνθρωπος μόνος καὶ οἰκτίρμων Θεός, τὴν τῆς ψυχῆς μου σκοτόμαιναν, καὶ πανσθενεῖ δεξιᾷ σου Λόγε, τῶν παθῶν ἐλευθέρωσον τῆς αἰσχύνης, ὅπως τὸν σὸν Ἱεράρχην ὑμνήσω Ἐλευθέριον· αὐτὸς γὰρ ὄντως ἐκ μήτρας ἐγνωρίσθη σοι, καὶ καθηγίασται, καὶ ἀνετέθη σοι, ὡς Σαμουήλ, ἀπὸ μητρὸς ἱερᾶς σοι τῷ Κτίσαντι, πρεσβεύων ἀπαύστως ὑπὲρ πάντων ἡμῶν.
Μεγαλυνάριον
Τῆς ἐλευθερίας τῆς ἐν Χριστῷ, τοῖς δεδουλωμένοις, χρηματίσας μυσταγωγός, κληρονόμος ὤφθης, Σιὼν τῆς ἐλευθέρας, ἀθλήσας Ἐλευθέριε ὡς ἀσώματος.
========================================================
Σε μια εποχή, στην οποία το ποιμαντικό έργο της εκκλησίας αμφισβητείται από πολλούς, η ενορία του Αγίου Ελευθερίου με την ενεργή πνευματική και υλική της δραστηριότητα δίνει φως και έμπνευση στην πόλη μας.Αν και η ενορία έχει συσταθεί επίσημα εδώ και περίπου 50 χρόνια, το πρώτο εκκλησάκι στην περιοχή, ο Ιερός Ναός Αγίων Θεοδώρων, χτίστηκε το 17ο αιώνα, επί Τουρκοκρατίας.
Η μικρή εκκλησία υπέστη πολλές καταστροφές την εποχή εκείνη και παρέμεινε ερειπωμένη μέχρι το 1898, όταν ανακαινίστηκε από τον Παντελή Λέκκα. Έκτοτε, η εκκλησία μετονομάστηκε σε Ιερό Ναό Αγίου Ελευθερίου κατά μία εκδοχή για να ενισχύσει το φρόνημα των πιστών λόγω της ήττας της Ελλάδας στον πόλεμο με την Τουρκία το 1897. Κατά μία άλλη εκδοχή, η μετονομασία έγινε αργότερα προς τιμήν του Ελευθερίου Βενιζέλου.
Οι περισσότεροι μόνιμοι κάτοικοι έφτασαν στην περιοχή τη δεκαετία του 1930 και τελικά ιδρύθηκε ανεξάρτητη ενορία το 1963. Το 1979, για να καλύψει τις αυξανόμενες ανάγκες των πιστών, ανεγέρθηκε ο νέος μεγάλος ναός που κοσμεί τη συνοικία σήμερα.
Ο Άγιος Ελευθέριος είναι μία από τις πιο δραστήριες ενορίες του Αμαρουσίου. Το φιλανθρωπικό του έργο είναι αξιοζήλευτο. Ενισχύει καθημερινά αναξιοπαθούντες και οικογένειες που δεν μπορούν να καλύψουν τις βιοτικές τους ανάγκες, ενώ βοηθάει με έκτακτη προσφορά πλημμυροπαθείς, πυρόπληκτους και σεισμοπαθείς σε όλη την Ελλάδα.
Άξια μνείας είναι και η πολύ σημαντική βοήθεια που παρέχει στο Λύρειο Ίδρυμα, το οποίο δοκιμάστηκε από τις καταστροφικές πυρκαγιές του Ιουλίου. Καθημερινά συσσίτια, αποστολή δεμάτων σε φυλακισμένους και η οργάνωση τράπεζας αίματος είναι μερικές ακόμα από τις δραστηριότητες της ενορίας.
Αν θέλετε κι εσείς να βοηθήσετε σε αυτό το έργο, μπορείτε να καλέσετε στο τηλέφωνο 2106196388.
Πηγή: Ιερά Μητρόπολις Κηφισίας, Αμαρουσίου και Ωρωπού
